Yaşlılarda kasık fıtığı önemlidir ve asla ihmal edilmemelidir. Bu yaş grubunda acil kasık fıtığı ameliyatlarının – ki genellikle fıtık boğulması nedeniyle – komplikasyonları ve ölüm riski yüksektir.
Dünya Sağlık Örgütünün sınıflamasına göre; bir insan 44 yaşına kadar gençtir. 45-60 yaş arası orta yaş, 60-74 arası yaşlı ve 75 yaş üzeri ise ileri yaşlı kabul edilir. Hatta 90 yaş üzerine uzun yaşayanlar da denir. Genellikle, eğer sistemik bir hastalığı yok ise, orta yaşlılar cerrahi bir girişime genç hastalar gibi tepki verir. Yaşlanma bir fizyolojik süreçtir ve beraberinde damar yaşlanması da olur. Bunun yanı sıra diyabet, romatizmal hastalıklar, kanser sıklıkla yaşlılarda görülür. Bundan yola çıkarak yaşlılarda kasık fıtıklarına yaklaşım da özellikler gösterir.
Öncelikle fıtık hastalarında uyguladığımız gözlem altında takip kavramından bahsetmek istiyorum. Kasık fıtığı tanısı konulduğunda hemen ameliyat demiyoruz. Uygun zamanda, çok uzatmadan ameliyat öneriyoruz. Yapılan bilimsel çalışmalar; bekleyen hastaların fıtığın verdiği ağrı ve büyüme gibi rahatsızlıklardan ötürü 30%’unun 3 yıl içinde, 75%’inin de 10 yıl içinde ameliyat olduklarını gösteriyor. Fıtıklar zamanla büyürler, ağrı yapabilirler. Boğulmalar o kadar da sık değildir. En sık fıtık boğulması yenidoğanlarda görülür. Çocuklarda kasık fıtığı bu risk nedeniyle erken ameliyat edilmelidir. Yetişkinler ne zaman olmalıdır? Yıllarca beklemeden tabii! Bu konudaki blog yazımı okumak için tıklayın!
Yaşlılarda ek sorunlar ameliyat risklerini artırabilmekte. Örneğin kronik akciğer hastalıkları, kalp hastalıkları, by-pass, koroner stent, kronik böbrek hastalıkları, diyabet, sigara içimi ve obezite gibi. Bir de bu risklerin yanında acil bir girişim komplikasyon ve hayati tehlike riskini katlayabiliyor. Anestezistler, hastaları ASA sınıflaması (Amerika Anestezi Derneği) ile kategorize ederler. ASA I sağlıklı kişi, ASA II diyabet, hipertansiyon gibi hafif sistemik hastalığı olan, ancak kontrol altında olanlar, ASA III sistemik hastalığı ileri düzeyde ve kontrolsüz olanlar, ASA IV hayatı tehdit eden sistemik hastalığı olanlar, ASA V ise ameliyat olmazsa hayatta kalması beklenmeyen hasta olarak sınıflanır. ASA skoru arttıkça komplikasyon ve ölüm riski de artmaktadır.
Bu bilgilerin doğrultusunda yaşlılarda planlı ve hazırlıklı fıtık ameliyatı az riskle başarı ile yapılabilmektedir. Ameliyat öncesi hazırlığın yanı sıra laparoskopik cerrahinin sağladığı düşük cerrahi travma başarılı bir fıtık onarımı vaad etmektedir.
Bizim yaşlıların kasık fıtığına yaklaşımımız, gençlerden fark etmiyor. Önceliğimiz laparoskopik onarım. Laparoskopi seçkin bir yöntem. Düşük ağrı ve çabuk iyileşme gibi avantajlarının yanı sıra özellikle iki taraflı kasık fıtıklarının onarımında ideal. Laparoskopik yöntemde açılan 3 küçük delikten iki tarafı da onarmak mümkün.
Her iki kasığın detaylı muayenesinden sonra mutlaka iki kasığıda, kendimiz dinamik ultrason yaparak inceliyoruz. İyi hasta hazırlığı şart. Hastanın sistemik hastalıklarını sorulayıp gerekirse uygun konsültasyonlar ile durumu ortaya koyuyoruz. Genel anestezi alması yüksek risk taşıyan ya da bazı özel durumlarda laparoskopi yapamadığımız hastalarda (Örneğin daha önce laparoskopik kasık fıtığı ameliyatı olup da nüks etmiş hasta, hasta tercihi) lokal anestezi altında açık ameliyatla yamalı onarım yapıyoruz.
Unutulmamalı ki; fıtıklar o kadar sık boğulmaz. Fıtık cerrahisi bir hayat kalitesi arttırma cerrahisidir. Fıtığın şişliği, büyümesi, verdiği rahatsızlık, ağrı yapması – bunlar hep hayat kalitesini bozan şeylerdir. İçine giren organın sıkışıp boğulması riski – genellikle bağırsak girer – az da olsa asla alınmamalıdır! Erken fıtık ameliyatı hem hasta hem de cerrah için rahattır!