Eskiden (sıklıkla 20. yy’da), bazı cerrahlar, göbek fıtığı ameliyatlarında göbeği ortadan kaldırırdı. Böyle yapınca fıtığın nüks etmediğine inanılırdı. Bu kesinlikle yanlış bir inanıştı. Hiç bir bilimsel kanıta sahip değildi. Hala da yapıldığını görüyorum.
Göbek ayakta duran bir kişinin tam merkezindedir. Görsel olarak dikkat çekicidir. Hastaların önemli bir kısmı, ağrı sıkışma gibi şikayetleri olmamasına rağmen, fıtık nedeniyle göbeklerinin çirkin göründüğünü ve ameliyat olmak istediklerini söylerler.
Fıtık fasya hastalığıdır. Kasların, cilt ve cilt altı dokuların, karın duvarının diğer yapılarının fıtık oluşumu ile ilgileri yoktur. Göbek yapımız gereği zayıf bir bölgedir. Kabaca karın duvarı fıtıklarının 10%’u göbekte görülür. Bunun en önemli nedeni aynı kasık fıtıklarında olduğu gibi, göbeğin kaslar ile örtülmemesidir. Erkeklerde testis anne karnında yedinci aya kadar karın içindedir ve son iki ayda kasık kanalından geçerek skrotuma iner. Bu yolculuk için kasık kanalı olmalı ve buranın kaslar ile örtülmemesi gerekir. Bu yapı nedeni ile kasık zayıftır ve kasık fıtıkları görülür ve erkeklerde daha sık görülür. Bunu ayrıntılı neden fıtık oluruz? blog yazımda anlattım.
Kasıktaki benzer durum göbekte de vardır. Göbek, anne ile fetüs arasındaki ilişkiyi sağlar. Göbek kordonu, plasenta ile fetüs arasındaki tek bağlantıdır. İçinde iki atardamar ve bir toplardamar vardır. Bu bağlantı – bildiğiniz gibi – doğum ile beraber sonlanır. Bu yapı nedeniyle göbek zayıf bölgedir. Özellikle kadınlarda, çok doğurmuşlarda daha sık göbek fıtığı görmekteyiz.
Göbekte deri içeri doğru çökerek rektus kası ön fasyasına tutunur. Arteryel beslenmesini ciltten ve göbek etrafına yoğunlaşmış epigastrik perforan damarlardan alır. Göbek fıtığı ameliyatlarında, abdominoplastilerde göbeğin beslenmesi risk altına girer. Göbeğin çevresini 75%’den fazla dönen kesiler yapınca ve göbeği alttaki fasyadan ayırdığınızda beslenme problemi olabilir ve nekroz görülebilir. Bu tür sorunları önlemek için yapılacak şeyler vardır. Bunları olası senaryolar ile anlatmak istiyorum:
Küçük bir göbek fıtığı, açık onarım, dikişli yada yamalı. Bu olgularda yarım daire göbek kesisi ve göbeği fasya yatağından kaldırıp onarımı yaptıktan sonra yeniden ön fasyaya tutturmak oldukça güvenlidir. Yamayı ister onlay ister preperitoneal alana koyun, konuşlanma alanı için diseksiyon sorun yaratmaz.
Büyük bir göbek fıtığı, açık onarım, yamalı. Bu olgularda yama büyük konacağından rektus ön fasyası üzerinde geniş bir alanda 360 derece cilt altı kaldırıldığından göbek çevresi perforatör damarlarda feda edilecektir. Bu nedenle göbek derisinin beslenmesi sorunu ve cilt nekrozları görülebilir.
Abdominoplasti ve göbek fıtığı onarımı. Eş zamanlı yapıldığında önce abdominoplasti için subkostal hatta kadar cilt ve cilt altı flepleri kaldırılır. Bu sırada göbek sirküler kesi yapılarak yerinde bırakılır. Bu senaryoda göbek fıtığını primer dikiş ile ya da onlay yama ile onaramazsınız. Bu kesinlikle göbeğin kaybına neden olacaktır. Bu durumda ciltten yeni bir göbek yapmanız gerekecektir. Ama bu kesinlikle orjinal göbeğe benzemeyecektir. Bunun çözümü, göbeğin yan tarafından yapılan vertikal kesi ile retrorektus alan diseksiyonu veya preperitoneal alanda boşluk yaratarak bu planlara yama konuşlandırarak onarımı tamamlamak ve göbeğin ön fasya ile olan bağlantısını korumaktır.
Eğer yamalı bir göbek fıtığı onarımı yapılacak ise ideal olan yamayı kas arkasına konuşlandırmaktır. Burada ise üç plan vardır: retrorektus alan (Rives Stoppa onarımı), preperitoneal alan (TAPP), intra abdominal alan (IPOM). Bu teknikler de göbek riske girmez. Hem açık tekniklerle hem de minimal invaziv dediğimiz laparoskopik/robotik teknikler ile yapılabilir. Özellikle kilolu hastalarda minimal invaziv tekniklerin sonuçları daha iyidir.
Özetle, göbek estetik bir organdır ve fıtık onarımında korunmalıdır!