Fıtık cerrahisinde birinci hedef, yapılan onarımın nüks etmemesidir. 1958’de, yamaların kullanılmaya başlaması ile nüksler anlamlı olarak azaldı.
______________________________________________
Fıtık cerrahisinde birinci hedef, yapılan onarımın nüks etmemesidir. Ünlü Alman cerrah Theodor Billroth (1829-1894), 1878 yılında “Fasya ve tendon yoğunluk ve dayanıklılığında yapay doku üretebilseydik, fıtığın radikal tedavisinin sırrını keşfederdik” söyleyerek, fıtık cerrahisinde başarının sırrının uygun üretilmiş yamalarda olduğunu vurgulamıştı. 140 yıllık çaba devam ediyor. 
1950’lere kadar yama teknolojisinde önemli bir gelişme olmadı, – orjinal Bassini tekniği hariç – dolaysıyla fıtık cerrahisinde de. 1958’de Amerikalı cerrah Francis Usher (1908-1980), ilk polipropilen polimerli Marlex yamayı, fıtık ameliyatlarında kullandı ve başarılı sonuçlar elde etti. Polipropilen polimerini, Alman kimyager Karl Ziegler buldu ve bu buluşuyla 1963 yılında Nobel Kimya Ödülünü aldı. Bundan sonra da hızlı bir gelişme yaşanarak fıtık cerrahisinde nüks oranları anlamlı oranda azaldı.
Nükslerin bir çok nedenleri vardır. Bunlar başlıca; hastaya, cerraha, tekniğe ve kullanılan yamaya bağlı nedenler olarak sınıflanabilir. Tekniğe bağlı nüksler öncelik kazanmaktadır. Onarım ister açık ister laparoskopik dediğimiz kapalı yöntemle yapılsın; cerrahın tecrübesi, uygun teknik seçimi, dokuların yeterli diseke edilmesi, uygun özellikte ve boyutta yama kullanılması, yamanın doğru konuşlandırılması, yine uygun sabitlenmesi başarıyı etkiler.
Yine de nüksler olabilir. Nüks edince ne yapmalı? Avrupa Fıtık Derneği’nin yaptığı çalışmalar ve yayınladığı kılavuzlara göre; nüks etmiş fıtıkların, fıtık konusunda uzmanlaşmış merkezler ve cerrahlar tarafından ameliyat edilmesi tavsiye edilmektedir. Böyle yapıldığında başarı şansı daha yüksektir. Fıtık cerrahlarının ki ‘Herniolojist’ olarak da adlandırırız, neden daha başarılı olduğu konusunda blog yazımı okuyabilirsiniz!
Diğer bir önemli kılavuz bilgisi de; eğer açık yöntemle onarılmış fıtık nüks etmiş ise kapalı yöntemle yeniden ameliyat edilmesi, tam tersinde de, yani kapalı onarım nüks ettiyse açık yaklaşım ile onarılması tavsiye edilir. Böyle yapıldığında sanki yeni bir fıtık ameliyatı yapılıyormuş gibi olur, daha önceden bozulmamış anatomik alanda çalışılır. Burada iki istisna var: birincisi daha önce konulan yamanın çıkarılıp çıkarılmayacağı, ya da ek girişim gerekip gerekmiyeceği (sinir kesilmesi gibi) durumlarında, önceki ameliyat planından tekrar ameliyat yapmak gerekebilir. Eğer yama topaklanıp meshoma dediğimiz bir kitle yapmışsa, yerinden göç etmişsse, bağırsağa temasta ise, kronik ağrı yapıyor ise, enfekte olmuş ise bu yama çıkarılmalıdır. Bu da, ancak önceki ameliyat planından girilerek yapılabilir. Kronik ağrı var ise, ek olarak yama çıkarılması ile birlikte, zarar görmüş sinirlerin de kesilerek ağrı sorununun giderilmesi gerekebilir. Ağrı ile ilgili blog yazımı okuyabilirsiniz! İkinci istisna eğer cerrah deneyimli ise laparoskopik nüksü yine laparoskopik olarak onarabilir. Bu uygun olduğunda yapılabilir. İyi değerlendirmek ve planlamak gerekir. Açık onarıma dönüş olasılığı daha yüksektir. Tabii ki bu ameliyatın başarısı ve hastanın iyiliği için yapılır.
Ameliyat öncesi iyi bir fizik muayene, gerektiğinde ultrason hatta bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans görüntüleme (MR) yapılarak nüksün nedenleri ortaya konmalıdır. Hastanın elinde var ise, önceki ameliyatının raporu, kullanılan yamanın türü değerli bilgiler verecektir. Bütün bunların sonunda yeni ameliyatın planlaması hasta ile tartışılarak ve ayrıntılı bilgi verilerek yapılmalıdır. Ameliyat öncesi iyi hazırlık yapılmalı; diyabetli hastalarda kan şekeri kontrolü olmalı, obezite var ise kilo verilmeli, sigara içimi kesilmeli, sebze ve meyveden zengin beslenme, yürüyüş ve egzersizlerle uygun duruma gelinmelidir.
Enfeksiyon var ise, sadece yama çıkarılarak, onarım başka bir seansa bırakılmalıdır. Kronik yama enfeksiyonu olduğunda yamayı kurtarmak çoğu olguda mümkün olmamaktadır. Yamanın tam çıkarılması gerekmektedir. Enfekte yama çıkarıldığında aynı seansta tekrar bir yama koymak, yeni yamanın da enfekte olma olasığının yüksek olması nedeniyle yapılmamalıdır! Enfekte yama çıkarıldıktan sonra, yarada enfeksiyon hızla düzelecektir. Onarım için aceleye gerek yoktur. Dokular uygun kıvama geldiğinde ki bu en erken 6 aydır, yeniden onarım planlanabilir.
Son söz; fıtığınız nüks ettiyse, yeni ameliyatınız için bir fıtık uzmanı bulun!