Çoğumuzun az çok etrafımızda tanıdığımız, bildiğimiz doktorlar, hemşirelerden tutun da eczacılara ve sağlık memurlarına kadar ulaşabileceğimiz sağlık çalışanı vardır. Cerrahlar, yine de, bu topluluk içinde benzersiz bir grubu temsil etmektedir.
______________________________________________
Ön-Not: Bu makale, Dr. Jamie Jones Coleman tarafından kaleme alınmış olup, U.S. News & World Report Gazetesinin internet sitesinde, 5-Nisan-2017 tarihinde yayımlanmıştır. Dr Coleman’ın nazik izniyle, yorum katılarak dilimize çevrilmiştir. Dr. Coleman’a çok teşekkür ediyorum. Orijinal makalenin linki için TIKLAYINIZ!
Çoğumuzun az çok etrafımızda tanıdığımız, bildiğimiz doktorlar, hemşirelerden tutun da eczacılara ve sağlık memurlarına kadar ulaşabileceğimiz sağlık çalışanı vardır. Cerrahlar, yine de, bu topluluk içinde benzersiz bir grubu temsil etmektedir. Cerrah sayısı, genel doktor sayısına oranla az miktarda bir topluluğu temsil eder. (Ülkemizde Ocak 2020 itibarıyla 4.281 aktif çalışan genel cerrah vardır.)
Ek olarak, ilginç bir şekilde, cerrahların yaptıklarıyla ilgili belirli bir gizem var. Muhtemelen bir cerrahın ameliyat yapması herkes tarafından görülebilir değildir; ameliyat kapalı kapılar ardında gerçekleşirken insanlar bilinçsizdir. Buna ek olarak, cerrahi girişim belirli bir fiziki ve hassas kontrol içerir – ellerimizin yanlış bir hareketi, yanlış zamanda, hastaya zarar verebilir hatta ölümüne neden olabilir. Bu ifade dramatik olmasına rağmen, doğrudur.
Bütün bunlardan dolayı; belki de birçok filmde cerrahiye ve cerrahlara odaklanılıyor, en azından etrafında dönülüyor veya cerrahlar öne çıkarılıyorlar. Bu gizem, bir cerrahın işine belirli hava katıyor olsa da; bunun yanında cerrahların halkın ve hastaların gözünde ulaşılamaz bir konuma çıkarabiliyor.
Biz konu yazının ana teması olan başlığa dönelim: Ameliyat olmadan önce, bir cerrahın bilmenizi istediği 5 şey var:
1. Sizden soru sormanızı bekliyoruz. Bir cerrahla görüşmek ızdırap verici olabilir. Ya sizin için bir tanı konuldu ve sonra bir cerraha yönlendirildiniz ya da acil serviste olabilirsiniz. Ne şekilde sizinle karşılaşırsak karşılaşalım, sizinle ya da yakınınız hasta ise onunla ilgili olarak bu süre boyunca size çok fazla bilgi verilecektir. Tüm bilgileri sizinle paylaştıktan sonra, herhangi bir sorunuz olup olmadığını soracağız. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, her şeyi anlamaya çalışırken, bazen soruların üretilmesi zordur. Sizi anlıyoruz. Sık sık hastalara sorularını gelmeden önce not alarak gelmelerinin iyi bir yöntem olduğunu vurguluyoruz. Evde iken, ameliyatı beklerken veya ameliyatı takiben hastanede iken aklınıza gelebilecek soruları not defterine kaydedin. Bu şekilde, cerrahınız sizinle konuşmaya geldiğinde, sorularınız hazır olacak ve cerrahınız onlara cevap verecektir.
2. İkinci görüş almak harika bir düşünce; ancak ‘Dr Google’ bunlardan biri olmamalı. Size yeni bir tanı konduğunda ya da bir cerrah tavsiye edilldiğinde, hem online hem de başka insanlardan daha fazla bilgi ararsınız. Durumunuz, geçireceğiniz cerrahi ve tedavi seçenekleri hakkında bilgilendirilmenizi istiyoruz. Bununla birlikte, internet her ne kadar genel bilgi için iyi bir kaynak olabilse de; ikinci görüş, bir cerrahtan gelmesi gerektiğini lütfen unutmayın.
3. Ameliyat, ameliyattan önce başlar. Ameliyat öncesi kendinize ne kadar iyi baktığınız ameliyatın kendisi kadar önemlidir. Eğer sigara içiyorsanız, sigarayı bırakın. Doktorunuzun onayına sahip bir yürüyüş ya da egzersiz programına başlayın. Sağlıklı beslenme (meyve ve sebzeler de dahil olmak üzere iyi dengelenmiş bir diyet) ve vitamin almıyorsanız bir manava gidin ya da sevdiklerinizin sizin adınıza gitmesini isteyin. Genel sağlığınız, – sigarayı bırakma, egzersiz, kilo ve beslenme – hepsi doğrudan ameliyatınızın ne kadar başarılı olabileceğini ve bir komplikasyon olup olmayacağı konusunda sizi doğrudan etkiler.
4. Ne yazık ki cerrahiye bağlı komplikasyonlar olur; ancak bunların her zaman birinin’hatası’ olmadığını hatırlamak önemlidir. Zatürre, idrar yolu enfeksiyonları, yara enfeksiyonları ve beklenmedik kanamalar, her şey doğru yapılırsa bile oluşabilen komplikasyonlardır. Herhangi bir endişenizin çözümüne yönelik en iyi yaklaşımlardan biri ‘aktif’ olmaktır. Cerrahınıza, ameliyatınız ile ilgili karşılaşabileceğiniz bazı komplikasyon türleri ve bunların nasıl tedavi edilebileceğini sorun. Risklerinizi bilmek, sahip olabileceğiniz korkularla yüzleşmenize yardımcı olacaktır. Ve emin olunuz; cerrahınız (muhtemelen) bir komplikasyon olması durumunda, halihazırda bir plan yapmıştır.
5. Ağrı kaçınılmazdır. Açık söylemek gerekirse, ağrınız olacaktır. Kağıt kesiminin ne kadar zarar verebileceğini düşünürseniz, keskin aletlerin kullanıldığı ameliyat da ağrı oluşturacaktır. Ağrı kesici ilaçların tüm acıyı sileceği yönünde büyük bir yanlış anlaşılma var. Aslında, size zarar vermeden bütün acılarınızı kesmek imkansızdır. Hastaların ameliyat sonrası ağrıları olduğunu öğrenmeleri onları şaşırtmaktadır. Ameliyattan sonra ağrı yönetiminin asıl amacı, ağrıyı azaltmaktır, ancak tamamen silmek değil – bu noktada ağrı tolere edilebilir hale getirilir – böylece yürüyebilir, duş alabilir ve sizin için önerilen herhangi bir terapiye katılabilirsiniz.
Unutmayın: Cerrahınız, ameliyatınızın sizin istediğiniz kadar başarılı olmasını istiyor. Kendinizi ve cerrahınızı bir takım olarak düşünün ve ünlü deyişte söylendiği gibi “Ekipte hiç ‘ben’ yoktur.” Bu; cerrahınızla etkili bir şekilde iletişim kurmanız, ağrı düzeyleriniz ve iyileşme zamanınız için uygun beklentileri ayarlamanız ve ameliyattan önce vücudunuzu ve zihninizi hazırlamanız anlamına gelir.
Bunların hepsi ameliyatınızı başarıyla gerçekleştirmenin anahtarıdır.
Son söz: Ameliyat, ameliyattan önce başlar!