Bu yazıyı aslında orjinalinde dikişli yada yamasız kasık fıtığı onarım tekniği olan Shouldice tekniğinin yeni ve etkileyici bir uygulama şekli olan Augmented Shouldice (Güçlendirilmiş Shouldice) üzerine yazdım ama bunun için emilen yamaları anlatmam gerektiğinden ikisi birbirine girdi ve emlien yamalar daha ön plana çıktı. O nedenle bu yazıyı emilen yamalara giriş olarak düşünebilirsiniz. Bu konuya daha öncede blog yazılarımda değindim.
Son yıllarda fıtık onarımlarında geç emilen yamalar önem kazanmaya başladı. Bunlar sentetik olmaları ile biyolojik yamalardan ayrılıyorlar. Biyolojik yamalar, büyük bir umutla kullanıma sunuldu. Sentetik polimer yamaları yeneceği söylendi ama yapılan çalışmalarda bu başarıyı gösteremediler. Ayrıca çok pahalılar ve kısıtlı bir kullanım alanına sahipler.
Geç emilen yamalarda, şimdilik kullanımda bilinen dört marka var ve sırasıyla BioA (Gore) 6 ay, Phasix (BD) 1 yıl TIGR Matrix (Nuevo Science) 3 yıl ve Ovitex (TELA Bio) 1-6 ayda kayboluyorlar. İlk ikisi ülkemizde var. Bu yamalar dokuda kaldığı sürede kollajen sentezini uyararak sağlam bir tabaka oluşmasını uyarıyorlar ve uzun dönem kalan potansiyel yama sorunlarından kaçınmaya yardım ediyorlar. Bu yamalar ile onarım yapılan ameliyat fıtıklarında başarıları sentetik yamalar düzeyinde bulundu. Phasix’in karın içine konulabilen Phasix ST isminde modeli de var. Ovitex için bir kısa parantez açmak istiyorum. Daha çok yeni bir yama. Bu yamanın yapısında 3% oranında polipropilen polimeri var; yani bildiğimiz klasik yama. Ancak çok az miktarda ve bu yamayı geç emilen yamalar grubuna koymamıza engel değil.
Aslında bu gruptaki materyallere yama demek tam uymuyor. Daha çok iskele (Scaffold) görevi görüyorlar. Konuşlandıkları yumuşak dokuda kollajen birikimine ve fasya benzeri (her ne kadar fasya kadar kuvvetli olmasa da!) tabaka oluşmasını uyarıyorlar. Zamanla – görevlerini tamamladıktan sonra – tamamen dokudan kayboluyorlar.
Kasık fıtığı onarımında kullanımları ile ilgili elimizde henüz yeterli bilimsel kanıt yok. Almanya’dan arkadaşım Dr. Andreas Koch’un 109 olguyu içeren çalışmasında; kasık fıtıklarında Shouldice tekniği ile dikişli doku onarımı yapılırken aynı anda kasık duvarının arkasına Phasix yama konmuş. Buna ‘Augmented Shouldice’ deniyor. Güçlendirilmiş Shouldice olarak Türkçeye çevrilebilir. Uzun takipte nüks ve kronik ağrı görülmemiş. Başka merkezlerde benzer sonuçlar var. Ancak kesin bir şey söylemek için olgu sayısı ve takip süresi henüz yeterli değil. Teknik olarak, Shouldice’da kasık arka duvarı boydan boya açıldığından bu açıklıktan preperitoneal alana yama konuşlandırmak oldukça kolay.
Bu yamaların kasık fıtıklarının endoskopik yöntemlerle onarımında kullanımı kısıtlı. Kalın yapıları gereği endoskopik kanüllerden geçmeleri zor. Yeni geliştirilen modellerde bu aşılabilir diye düşünüyorum. O zaman yeni bir dönem açılır. Ovitex için bir parantez daha: Bir modeli adezyon bariyerli ve ventral fıtık onarımlarında kullanım için geliştirilmiş; kanüllerden geçebiliyor. Diğer bir modeli de dört katmanlı (Bu markanın yamalarında çoklu katmanlar var ve göreceli olarak kalın.) ve laparoskopik kasık fıtığında kullanıma uygun. Ancak elimizde bu konuda veri yok henüz.
Bu yamalar, biyolojik yamalar kadar olmasa bile oldukça pahalı. Ancak elde edilen sonuçlara değer gibi görünüyor. Yamasız fıtık onarımı için iyi birer alternatifler ve seçilmiş olgularda güvenle kullanılabilir. Bu konuda “Yamasız Fıtık Ameliyatı” blog yazımı okumanızı öneririm.