Göbek Fıtığı Nedir?
Göbek fıtığı, genellikle omentum ve/veya bağırsakların, göbek ortasında kasların zayıflamasıyla göbek bağı veya göbeğin altına itilmesiyle olur. Bu bölge karın duvarında kasık kanalından sonra en zayıf ikinci bölgedir. Karın duvarı fıtıklarının 10%’unu oluştururlar. Önceleri küçük bir açıklık olarak başlayan fıtık zamanla gittikçe büyür.
Göbek Fıtığı Kimlerde Görülür?
Sıklıkla kadınlarda görülür. Çocuklarda da doğuştan görülür, genellikle ameliyat gerektirmeden 5 yaşına kadar kendiliğinden kapanır. Ancak 5 yaşından sonra ameliyat açısından değerlendirilir.
Artmış, kronik karın içi basıncı göbek fıtığına neden olabilir. Aşağıdaki etkenler, göbek fıtığı sıklığını artırır.
-
Şişmanlık
-
Kronik öksürük (KOAH), kronik kabızlık, prostat bezi büyümesi
-
Çok doğum yapmış olmak
-
Geçirilmiş karın cerrahisi
-
Karın içinde sıvı (Assit)
-
Kronik periton diyalizi yapılanlar
Göbek Fıtığı Nasıl Belli Olur?
Genellikle göbekte girip çıkan, ağrısız bir şişlik şeklinde kendini gösterir. Bazen bu şişlik geri gitmez. Eğer boğulma var ise; şişlik şiddetli ağrılı olur ve morarma görülür. Bu hayatı tehdit edebilecek acil bir durumdur ve gecikmeksizin bir genel cerrahi uzmanı görmelidir.
Göbek Fıtığına Nasıl Tanı Konur?
Tanı, genellikle bir hekimin fizik muayenesi ile konur. Ayırıcı tanı için gerekirse ultrason ile incelenebilir. Ultrasonun bir faydası da; özellikle epigastrik hatta başka bir fıtık olup olmadığını belirlemektir. Eğer komplikasyon oluştuysa, bu durumda bilgisayarlı tomografi ile görüntülemek, tedavi seçiminde çok faydalı olacaktır.
Göbek Fıtığı Ameliyatı Nasıl?
Temelde iki yaklaşım vardır:
-
Açık Göbek Fıtığı Ameliyatı
-
Kapalı Göbek Fıtığı Ameliyatı (Laparoskopik Göbek Fıtığı Ameliyatı)
Açık göbek fıtığı ameliyatında; göbeğin anatomik kıvrımlarına uygun yapılan kesi ile girilerek fıtık içeriği karına geri gönderildikten sonra fıtık deliğini dikiş ile ya da gerektiğinde bir yama ile kapatmaktır.
1 cm’den küçük delikler sadece dikiş ile onarılabilir ancak yama ile onarıma göre artmış nüks riski vardır. Özellikle obez hastalarda nüks riski çok artar. Belki de dikişli onarımın en uygun olduğu hasta grubu, gebelik sırasında ağrı ve sıkışma yapan göbek fıtıklı hastalardır.
Son zamanlarda gündemde olan yeni bir teknikte, yine 2 cm’den küçük deliği olan göbek fıtıklarını yama dikişleri ile onarmaktır. Bu teknikte; şerit haline getirilmiş yama, aynı dikiş ile kapatır gibi deliği kapatmada kullanılır. Yamalı onarımlarla aynı başarıya sahiptir. Bu teknikle ilgili blog yazımı okumak için TIKLAYINIZ!
2 cm’den büyük delikler için seçkin yöntem, laparoskopik göbek fıtığı ameliyatıdır. Bu yöntem; ameliyat sonrası daha az ağrı, daha çabuk iyileşme, daha iyi bir kozmetik görünüm gibi çeşitli avantajları içerir. Bu teknikte yama, karın içine konur. Bu yamaların bir yüzeyi, karın içi organlar yapışmasın diye geçici ya da kalıcı bir yapışıklık önleyici materyal ile kaplanmıştır. Kompozit ya da Dual yama olarak adlandırılan bu yamalar, yüksek teknoloji ile üretilir ve oldukça pahalıdırlar. Yine bu yamaları karın duvarına sabitlemek için özel zımbalar kullanılır. Bu zımbalar cerrahın tercihine göre kalıcı ya da emilebilir özelliktedirler.
Açık ameliyatta yama, kas üstüne ya da kas arkasına konabilir. Kas arkasına konduğunda; ameliyat bölgesi sorunları olan, enfeksiyon, seroma, ağrı daha az görülür.
Laparoskopik yaklaşımın bir diğer avantajı da; eşlik eden gizli epigastrik fıtık var ise bunun ortaya konması ve eş zamanlı onarılmasıdır.
Göbek Fıtığı Ameliyatı Sonrası İyileşmeniz Ne Kadar Sürer?
Onarım açık yöntemle yapıldı ise genellikle ameliyattan 6-8 saat sonra evinize gidebilirsiniz. Laparoskopik göbek fıtığı ameliyatında ise, bir gece hastanede kalırsınız ve sabah eve gönderilirsiniz. Ameliyat sonrası ağrınız az olur ve hap şeklinde ağrı kesicilerle rahatlıkla kontrol sağlanır. Eve gittiğinizde kendi işlerinizi rahatlıkla görebilirsiniz. Hastalar ameliyattan hemen sonra harekete geçmeye ve en az bir ay boyunca ağır nesneleri kaldırmamanın yanı sıra muhtemel bir ay daha ağır görevden kaçınmaya teşvik edilir. Açık ya da laparoskopik göbek fıtığı ameliyatı için, 3 hafta sonra tam düzenli aktivitelere dönüş yapılabilir. Ameliyat sonrası herhangi bir diyet kısıtlaması olmayacaktır.
Göbek fıtığı Ameliyatının Riskleri Nelerdir?
Göbek fıtığı ameliyatı öncesi değerlendirmede, size ameliyat yöntemi ve olası komplikasyonlar ile ilgili bilgi verilecektir. Açık ya da laparoskopik olsun, hepsi için de nadir de olsa göbek bölgesinde kanama ve hematom dediğimiz kan birikmesi olabilir. Bu kanama nadiren cerrahi bir müdahaleyi gerektirir. Göbek cildinde, laparoskopik yapılıyorsa trokar giriş yerlerinde, deri altı sızıntı kanamalara bağlı morarma olabilir. Bu durum ortalama 2 haftada kaybolur.
Fıtığın olduğu göbek çukurunda, ölü alan adı verilen fıtık tarafından daha önce işgal edilen bölgede (fıtık şişliği tarafından yaratılan suni alan), Seroma dediğimiz sıvı birikintisi olabilir. Bu sıvı beklenen bir durumdur. Göbek fıtğı ameliyatı sonrası erken günlerde meydana gelir ve yalancı olarak sanki fıtığınız tekrarlamış gibi sanabilirsiniz. Bu sıvı zararsızdır ve ortalama 6-8 hafta içinde vücut tarafından emilir.
Bir başka komplikasyonda yara enfeksiyonu ki sık görmeyiz; genellikle uygun antibiyotik ve gerektiğinde drenaj ile tedavi edilir.
Laparoskopik onarım sırasında nadiren karın içi organ yaralanması olabilir. Önemli olan bunu ameliyat sırasında fark etmektir. En sık barsak yaralanması olur ve laparoskopik olarak onarılır. Ancak, bu durumda fıtık onarımı; yamanın enfeksiyon kapma riski artacağından ertelenmesi önerilir!
En önemli geç komplikasyon, şüphesiz fıtığın tekrarlaması yani nüks etmesidir. Nüksün nedenleri iyi bilinerek, hastaya en uygun cerrahi teknik seçilmelidir. Nüksleri azaltmak için en önemli prensip, fıtık onarımının bir sentetik yama ile yapılmasıdır. Yama, fıtık deliğinin büyüklüğüne uygun olarak daha büyük seçilmelidir. Köprüleme dediğimiz, sadece delik kenarları boyutunda yama koymak kesinlikle yapılmamalıdır. Aksi halde 50%’den fazla nüks riskini kabule etmek demektir.